UNAWE Space Scoop

Połamana skorupa ziemska utrzymuje nas przy życiu

Sun, 12 Feb 2017 14:00:00 +0100

Co czyni planetę podobną do Ziemi?

Obecnie znamy ponad 3500 planet okrążających odległe gwiazdy. Wiele z nich zostało opisanych jako planety skaliste i mające rozmiary podobne do Ziemi, ale to wcale nie oznacza że panują na nich warunki jak na planecie, która jest naszym domem.

Aby zrozumieć tajemnice małych skalistych planet, astronomowie i geologowie (naukowcy badający skały) połączyli siły. Wspólnie przyglądają się, co mieszanka materiałów tworzących gwiazdy może nam powiedzieć na temat okrążających je planet.

Różnice w składzie gwiazd i ich planet mogą mieć ważny wpływ na to, czy sprzyjają rozwojowi życia.

Spośród 90 gwiazd wybranych do tych badań (wszystkie potencjalnie posiadają skaliste planety), jedna jest szczególnie interesująca. Gwiazda posiada bardzo dużo krzemu (rodzaj pierwiastka chemicznego) a jej planeta została nazwana przez naukowców „Janet”.

Jedna czwarta Ziemi składa się z krzemu. Na przykład, piasek składa się głównie z tego pierwiastka. Ze składu gwiazdy którą Janet okrąża wynika, że planeta ta prawdopodobnie posiada więcej krzemu niż Ziemia.

Jeśli rzeczywiście Janet posiada więcej krzemu niż Ziemia, wydaje się mało prawdopodobne żeby wykazywała zjawiska związane z „ruchami płyt tektonicznych”. Zjawiska te uważane są za bardzo ważne dla rozwoju życia.

Ziemskie kontynenty to właściwie oddzielne kawałki skały będące w ciągłym ruchu, nawet pod powierzchnią oceanów. Nazywane są właśnie płytami tektonicznymi.

Wywołują wiele ciekawych naturalnych procesów, jak na przykład wybuchy wulkanów, w trakcie których roztopiony materiał z wnętrza Ziemi wydostaje się na powierzchnię. Tak się składa, że ten materiał wzbogaca powietrze w ważny dla życia tlen.

Podobne badania składu gwiazd pomogą wybrać nam planety, na których w przyszłości poszukiwać będziemy pozaziemskiego życia.

Ciekawostka

Płyty tektoniczne przemieszczają się o około 15 cm na rok. Ruch ten może być śledzony przez satelity GPS.

Nie wszyscy, którzy błądzą są zagubieni

Tue, 31 Jan 2017 18:00:00 +0100

W języku angielskim istnieje popularne i żartobliwe powiedzenie „It’s not rocket science”, co tłumaczone dosłownie oznacza „To nie jest nauka o rakietach”, a w wolnym tłumaczeniu jest równoważne sformułowaniu „To nie jest aż tak skomplikowane”.

Czasami jednak zagadnienia bywają bardzo skomplikowane, zwłaszcza jeśli dotyczą statków kosmicznych. Nauka o lotach kosmicznych znana jest z tego, że nie gwarantuje powodzenia i bywa ryzykowna, ale dostarcza też niezwykle cennych wyników.

W 2014 wysłano w przestrzeń kosmiczną maleńką sondę o nazwie PROCYON, której zadaniem było przelecieć obok planetoidy i zbadać jej powierzchnię. Silniki sondy jednak zawiodły i została ona unieruchomiona. Od tego czasu, zamiast badać planetoidę, PROCYON bada Słońce.

We wrześniu 2015 roku, sonda Rosetta znajdowała się w pobliżu komety 67P/Churyumov-Gerasimenko. Były to ostatnie tygodnie misji Rosetta i obydwa obiekty znajdowały się bardzo blisko Słońca.

Komety są często nazywane brudnymi kulami śnieżnymi, ponieważ składają się głównie z lodu i kosmicznego pyłu. Kiedy znajdą się zbyt blisko Słońca, część lodu paruje na skutek ciepła. Tak tworzy się charakterystyczny „warkocz” kometarny. Powstaje wtedy również wokół komety mglista chmura znana jako „koma”.

Rosetta spędziła ostatnie tygodnie swej misji głęboko wewnątrz komy i nie była w stanie obserwować zmian kształtu i rozmiarów komy. Niestety, kiedy kometa przelatywała w pobliżu Ziemi, warunki obserwacyjne nie pozwoliły także teleskopom naziemnym na zbadanie komy.

Na szczęście PROCYON przyszedł na ratunek i dostarczył obserwacji komy kometarnej z kosmosu. Wyniki tych obserwacji pozwoliły stwierdzić, z czego składa się kometa i jak szybko traci wodę ogrzewana przez Słońce.

Przez bardzo długo uważano, że to zderzenia z kometami, które miały miejsce miliony lat temu, dostarczyły wodę na Ziemię. Badania komety 67P mogą pomóc nam zweryfikować, czy to prawda.

Ciekawostka

PROCYON jest nazywany mikrosatelitą ze względu na swe niewielkie rozmiary – jest tylko trochę większy niż kuchenka mikrofalowa i waży niemal tyle samo co zmywarka. Jest to pierwsze naukowe odkrycie dokonane z przestrzeni kosmicznej przez tak małego i taniego satelitę.

Czy Wszechświat przed nami ucieka?

Fri, 27 Jan 2017 18:16:51 +0100

Większość naukowców uważa, że Wszechświat powstał 14 miliardów lat temu w Wielkim Wybuchu. Od tego czasu ewoluował do stanu, w jakim go dziś widzimy i wciąż się rozszerza.

Niezależnie of kierunku, w jakim patrzymy, odległe galaktyki zdają się od nas oddalać. Im dalej znajduje się dana galaktyka, tym szybciej się oddala. Zjawisko to znane jest jako „rozszerzanie Wszechświata”.

Powiększanie się Wszechświata może być mierzone na kilka sposobów. Jedną z technik jest badanie poświaty pozostałej po narodzinach Wszechświata. Podobnie jak dym unoszący się po wybuchu sztucznych ogni, poświata Wielkiego Wybuchu wypełnia otaczającą nas przestrzeń.

Inną metodą jest użycie naturalnego zjawiska znanego jako kosmiczne „soczewkowanie”. Ma ono miejsce, kiedy dwie galaktyki znajdą się na jednej linii, tzn. jedna chowa się za drugą, gdy patrzymy na nie na niebie. Na skutek działania grawitacji, światło odleglejszej galaktyki ulega ugięciu wokół tej znajdującej się bliżej nas.

Zamiast galaktyk chowających się jedna za drugą, widzimy wtedy „obraz widmo” (lub „obraz soczewkowany”) galaktyki znajdującej się dalej. Czasami widzimy kilka soczewkowanych obrazów jednej i tej samej galaktyki. Taki właśnie efekt możesz zobaczyć pośrodku obrazka pokazanego powyżej.

Zależnie od kształtu i pozycji soczewkowanych obrazów, pokazują one galaktykę w różnym wieku. Porównując soczewkowane obrazy, jesteśmy w stanie określić odległość do dalszej z galaktyk. Informacja ta jest z kolei wykorzystywana do określenia szybkości rozszerzania się Wszechświata.

Naukowcy właśnie zdali sobie sprawę, że nowe pomiary tempa rozszerzania w bardzo odległym Wszechświecie nie zgadzają się ze starszymi pomiarami. Nowe badania wskazują na tempo wzrostu, które jest dużo większe niż oczekiwano!

Ciekawostka

Fakt, że wszystkie galaktyki zdają się od nas oddalać wcale nie oznacza, że znajdujemy się w centrum Wszechświata. Najprościej można to sobie uzmysłowić, wyobrażając sobie pieczenie ciasta z rodzynkami. Kiedy ciasto rośnie, rodzynki oddalają się jeden od drugiego. Niezależnie od miejsca w cieście, każdy rodzynek widzi, jak wszystkie inne rodzynki oddalają się od niego.

Żegnaj Cassini

Fri, 20 Jan 2017 13:07:33 +0100

W tym tygodniu dwa ogromne radioteleskopy na przeciwnych krańcach Ziemi (w Australii i Ameryce Południowej) nasłuchują słabych sygnałów pochodzących z okolic Saturna.

Każda z anten radioteleskopów jest wielkości sporego domu. Pozwala im to działać jak bardzo wrażliwe oczy i rejestrować słabe sygnały radiowe. Ich zadaniem jest przechwycenie ostatnich wiadomości wysłanych przez sondę Cassini.

Sonda Cassini została wysłana w swą spektakularną podróż w 1997 roku. Od tej pory pracowała na najwyższych obrotach i jest uważana za najbardziej udaną misję kosmiczną w historii.

Misja Cassini odkryła kilka nowych księżyców Saturna, określiła wiek jego pięknych pierścieni i wysłała próbnik na powierzchnię Tytana – najbardziej tajemniczego z księżyców Saturna. Lista dokonań Cassini jest bardzo długa.

Po niemal 20 latach Cassini jest obecnie na krańcu swojej misji i wkrótce wyczerpie się jej paliwo. Kiedy do tego dojdzie (we wrześniu 2017), sonda zostanie skierowana w kierunku planety, gdzie spali się jako… spadająca gwiazda.

Do tego czasu, widomości z Cassini muszą przemierzyć 1600 milionów kilometrów przecinając orbity Jowisza i Marsa zanim dotrą do Ziemi.

Pierwsze sygnały, które sonda wyśle jeszcze na początku tego roku nadane zostaną poprzez lodowe pierścienie Saturna. Pozwoli to zbadać z czego składają się pierścienie i jaki jest ich kształt. W późniejszych transmisjach, sygnały będą celowo odbijane od atmosfery Saturna ku Ziemi, by dać efekt echa.

Sygnały te będą zawierały informacje o atmosferze i pierścieniach Saturna oraz przybliżą nam jaka jest historia tej wielkiej planety.

Ciekawostka

Bardzo długo nie wiedziano czy pierścienie Saturna powstały w momencie narodzin Układu Słonecznego czy też w epoce dinozaurów, kiedy grawitacja planety rozerwała na strzępy jeden z lodowych księżyców. Misja Cassini udowodniła, że pierścienie są w istocie bardzo, ale to bardzo, stare. Powstały 4.5 miliarda lat temu, w czasach kiedy formowało się jeszcze Słońce i planety.

Podróż w głąb kosmosu: najwyraźniejszy obraz Wszechświata w zakresie promieniowania X

Sun, 15 Jan 2017 17:21:21 +0100

Czy wiedzieliście, że istnieją różne rodzaje światła? Każdy z nich ujawnia sekrety otaczającego nas świata, ale tylko jeden jest widoczny dla naszych oczu.

Na szczęście, niektóre teleskopy zaprojektowane są w taki sposób, aby widzieć niewidoczne dla naszych oczu rodzaje światła. Na przykład, naukowcy z Obserwatorium Promieniowania X o nazwie Chandra są w stanie badać kosmos poprzez rodzaj światła znany jako promieniowanie X (lub promieniowanie Roentgena).

Światło tego rodzaju, znane też jako promienie X, ujawnia istnienie najbardziej energetycznych i egzotycznych obiektów w przestrzeni kosmicznej, takich jak zderzające się gwiazdy czy czarne dziury. Na obrazku powyżej możesz zobaczyć, jak wyglądałby fragment nieba gdybyśmy mogli widzieć promienie X. Pokazany kawałek nieba odpowiada wielkością nieco ponad połowie tarczy Księżyca w pełni.

Obrazek ten pozwala nam zajrzeć najgłębiej w przestrzeń Wszechświata niż to kiedykolwiek było możliwe w promieniach X. Widoczne są na nim obiekty, których nie dało się dostrzec we wszystkich wcześniejszych obserwacjach.

Niemal trzy czwarte z widocznych źródeł światła to czarne dziury – na obrazku jest ich ponad 700. Gdyby całe niebo było tak gęsto upakowane czarnymi dziurami, czaiłoby się ich ponad tysiąc milionów.

Być może zastanawiasz się, w jaki sposób możemy widzieć czarne dziury skoro są one znane z tego, że nie świecą (i stąd ich dziwaczna nazwa!). Otóż, kiedy czarna dziura pożera okoliczną materię w postaci gwiazd czy planet, materia ta zostaje podgrzana do bardzo wysokich temperatur i zaczyna świecić. Dzięki temu widzimy czarne dziury, czy też raczej ich otoczenie.

Czarne dziury na obrazku powyżej dostarczyły naukowcom bardzo dużo informacji na temat natury tych dziwnych obiektów. Nowinką jest to, że w okresie kiedy Wszechświat był znacznie młodszy, czarne dziury nie powiększały się poprzez ciągła i powolną konsumpcję okolicznej materii, ale czyniły to w krótkich impulsach.

Ciekawostka

Kolory na pokazanym obrazku mówią nam o tym, jak bardzo energetyczny jest dany obiekt. Obiekty o najmniejszej energii są czerwone, a te o największej energii - niebieskie.

Dlaczego ciężkie gwiazdy otacza tak dużo gazu?

Mon, 19 Dec 2016 14:26:20 +0100

Czy kiedykolwiek obudziliście się przed świtem w zimny, mglisty poranek? Mgła zazwyczaj zanika po wschodzie Słońca, rozmyta ciepłem i światłem słonecznym. Czy wiesz, co by się stało gdyby nasze Słońce było jeszcze gorętsze i jaśniejsze? Sprawiłoby, że mgła znikałaby jeszcze szybciej.

Nowonarodzone gwiazdy są często otoczone dyskami składającymi się z pyłu i gazu – czymś w rodzaju „kosmicznej mgły”. Astronomowie oczekiwali, że podobnie jak mgła na Ziemi, takie dyski znikałyby szybciej wokół gorętszych i jaśniejszych gwiazd. Jednak ku naszemu zaskoczeniu, tak się nie dzieje.

Naukowcy przebadali dyski wokół 24 młodych gwiazd - gaz znaleziono tylko wokół trzech z nich. Zaskakujące jest to, że gazowe dyski są obecne tylko w przypadku najcięższych gwiazd, niemal dwukrotnie cięższych niż Słońce.

Takie gwiazdy są dużo gorętsze i jaśniejsze niż znane nam dobrze Słońce. Gwiazdy lżejsze, które są chłodniejsze i nie tak jasne, posiadają dyski zawierające pył, ale pozbawione gazu. Zupełnie odwrotnie, niż można było się tego spodziewać.

Nie wiadomo skąd pochodzi gaz widoczny wokół tych nielicznych gwiazd. Możliwe, że masywne gwiazdy nie były w stanie pozbyć się gazu tak szybko, jak tego oczekiwano; albo posiadają komety, które dostarczają do dysku świeży gaz. Wiemy, że komety zawierają ten sam rodzaj gazu, który naukowcy obserwują w dyskach.

Opisana nowa zagadka może pomóc nam wyjaśnić inną kosmiczną tajemnicę – sekret powstawania olbrzymich gazowych planet. Skoro dyski wokół masywnych gwiazd zawierają tak dużą ilość gazów przez miliony lat, to gazowe planety, takie jak Jowisz czy Uran, mają więcej czasu, aby się uformować.

Ciekawostka

Oprócz czterech gazowych olbrzymów w naszym Układzie Słonecznym znamy ponad tysiąc innych okrążających odległe gwiazdy.

Mroczne pochodzenie zagadkowego wybuchu

Mon, 12 Dec 2016 16:24:19 +0100

W 2015 roku naukowcy obserwowali z zachwytem jak masywna gwiazda osiągnęła kres swojego życia i gwałtownie wybuchła jako jaśniejsza niż jakakolwiek wcześniej obserwowana supernowa. Wybuch był 20 razy jaśniejszy niż cała galaktyka i dorównywał jednoczesnemu blaskowi 100 miliardów gwiazd. Co zaskakujące, energia wybuchu była większa niż ta, którą może wygenerować normalna supernowa.

A właściwie, byłoby to zaskakujące jeśli okazałoby się być prawdą...

Nauka często polega na wypróbowywaniu nowych pomysłów i popełnianiu błędów. Uczenie się na tych błędach pozwala nam na lepsze zrozumienie Wszechświata.

Naukowcy uważają obecnie, że to oślepiające zjawisko świetlne wcale nie pochodziło od supernowej. Związane ono raczej było z jeszcze bardziej ekstremalnym wydarzeniem – kiedy wirująca czarna dziura rozerwała na strzępy gwiazdę, która zbliżyła się zbyt blisko.

W tym przypadku, prawda okazała się być bardziej zaskakująca (i ekscytująca!) niż to się początkowo wydawało naukowcom. Obserwacje wirującej czarnej dziury, która rozrywa gwiazdę swą przemożną grawitacją, są bardzo rzadkie i znamy tylko kilka takich przypadków.

Każda czarna dziura otoczona jest niewidzialną granicą, znaną jako „horyzont zdarzeń”. Wszystko, co przekroczy tę graniczną linię jest wciągane przez czarną dziurę bez jakiejkolwiek szansy na ucieczkę. Dla wirujących czarnych dziur, jak ta w naszej historii, owa niszczycielska strefa rozciąga się nawet dalej.

Nawet ze wszystkimi zgromadzonymi dotychczas danymi nie możemy powiedzieć ze stuprocentową pewnością, że zaobserwowane światło pochodziło od czarnej dziury pożerającej gwiazdę, ale takie wyjaśnienie wydaje się najbardziej prawdopodobne.

Ciekawostka

Czarna dziura właściwie nie jest „dziurą”, jest czymś dokładnie przeciwnym. Czarna dziura z opisanej wyżej historii składa się z materii równoważnej 100 milionom Słońc i upakowanej w bardzo maleńkiej przestrzeni.

15 tysięcy kosmicznych skał

Thu, 10 Nov 2016 16:30:24 +0100

Każdego dnia Ziemia jest bombardowana ponad stu tonami cząstek pyłu, które są co najwyżej wielkości ziaren piasku. To niemal tyle samo ile waży… 14 słoni.

Raz do roku w ziemską atmosferę uderza planetoida wielkości samochodu, która spala się w wielkiej kuli ognia zanim dotrze do powierzchni Ziemi.

Raz na 2 tysiące lat Ziemia napotyka kosmiczną skałę wielkości wielkiego wieloryba. Natomiast co kilka milionów lat pojawia się obiekt na tyle duży, by zagrozić ludzkiej cywilizacji.

Nie ma się jednak czego bać, ponieważ opracowano kilka zaawansowanych metod mających chronić Ziemię przed tymi rzadkimi zagrożeniami. Do tych metod należy rozerwanie planetoidy przy użyciu broni nuklearnej, czy też uderzenie w nią statkiem kosmicznym tak, by zeszła z kursu kolizyjnego.

Abyśmy mieli jakiekolwiek szanse na obronę Ziemi przed tymi śmiertelnie niebezpiecznymi kolizjami, musimy najpierw odkryć wszystkie zagrażające nam planetoidy. Naukowcy na całym świecie ciężko pracują nad tym zadaniem. Jak dotąd, okryto już 15 tysięcy tego rodzaju obiektów, nazywanych „Near Earth Objects” („Obiekty Bliskie Ziemi”) lub NEO. Z pewnością znajdziemy ich jeszcze więcej.

NEO to planetoidy i komety, których orbity przecinają orbitę Ziemi. Oznacza to, że mogą kiedyś uderzyć w nasza planetę.

Uważa się, że odkryto już 90% spośród największych NEO (czyli 9 na każde 10 planetoid). Jednakże zlokalizowano tylko 1 na każdych 10 średniej wielkości obiektów, a 99 na każdych 100 najmniejszych planetoid wciąż pozostaje do odkrycia.

Istnieje tylko bardzo mała szansa, że któryś z tych 15 tysięcy znanych obiektów uderzy w Ziemię w ciągu najbliższych 40 lat. Bardzo ważne jest jednak ich śledzenie i sprawdzanie czy któryś nie zmienił kursu.

W tym celu, zaprzyjaźnione z nami obserwatorium LCO [http://www.spacescoop.org/en/friends/lcogt/] wykonuje każdej nocy automatyczny przegląd całego nieba. Możemy być pewni, że ty, ja, i cała reszta ludzkości nie jest celem kosmicznego ataku.

Ciekawostka

Niektóre planetoidy są tak duże, że posiadają własne księżyce!

Czarne dziury – demony w przebraniu

Wed, 02 Nov 2016 16:00:00 +0100

W związku ze nadchodzącym Halloween ulice zapełniły się upiornymi straszydłami i wampirami. Jednak wszyscy doskonale wiemy, że nie ma się czego bać, bo to tylko nasi przebrani sąsiedzi. Potwory przecież nie istnieją… Ale czy na pewno?

Mimo, że nie chowają się w szafie lub pod łóżkiem, potwory istnieją… w przestrzeni kosmicznej.

Czarne dziury to właśnie potwory otaczającego nas Wszechświata. Czają się w ciemności, czekając na niczego nie podejrzewające planety i gwiazdy, które przywędrują zbyt blisko. A wtedy czarne dziury zjadają je na kolację!

Brzmi to całkiem przerażająco, możesz więc być nieco zaskoczony tym, że piszemy o czarnych dziurach i o tym, że wokół wielu z nich odkryto niedawno… świecące otoczki!

Takie kosmiczne otoczki nie są rzadkością. Wokół każdej galaktyki unosi się tzw. halo, które składa się ze starych gwiazd i tajemniczej niewidzialnej substancji zwanej ciemną materią. Interesującą rzeczą w nowo odkrytych halo jest to, że świecą.

Naukowcy natrafili na świecące otoczki badając szczególną grupę galaktyk nazywanych kwazarami. Kwazary to galaktyki, w których centrach znajdują się czarne dziury.

Kiedy czarne dziury zjedzą wszystko, co znajduje się w ich pobliżu, wytwarzają olbrzymie strumienie energii, zwane dżetami. Aby dowiedzieć się więcej na ich temat przeczytaj ten artykuł.

Te potężne strumienie wystrzeliwane z czarnych dziur powodują, że rozpala się wcześniej niewidoczna otoczka. Kiedy to następuje, podgrzany gaz otoczki wygląda jak świecące halo wokół galaktyki.

Do tej pory przypuszczaliśmy, że 1 na 10 kwazarów posiada halo. Ale teraz, po spojrzeniu w niebo za pomocą mocniejszych teleskopów okazało się, że wszystkie kwazary mają taka otoczkę! Powyższe zdjęcie jest zestawieniem pokazującym 18 obserwowanych kwazarów, z których każdy otoczony jest świecącą otoczką.

Pytanie, które teraz nasuwa się na usta brzmi: czy wszystkie kwazary mają takie aureole czy może obserwowaliśmy szczególnie anielskie grono?

Ciekawostka

Halo rozciągają się nawet na odległość 300 000 lat świetlnych od centrów kwazarów. To trzy razy dalej niż długość naszej Galaktyki!

A co jeśli Słońce jest olbrzymim Pokemonem?

Mon, 08 Aug 2016 11:08:48 +0200

Ostatnio gra Pokémon Go bije rekordy popularności. Na plaży mnóstwo ludzi czatuje na wodne pokemony, takie jak Magikarp czy Krabby. Wybierając się na spacer poza miastem, nie sposób nie zauważyć pokemonów typu trawiastego, jak na przykład Caterpies.

A jakiego rodzaju pokemony znaleźlibyśmy w przestrzeni kosmicznej?

Choć Słońce oczywiście nie jest pokemonem to ma ono wiele wspólnego z pokemonem elektrycznym o nazwie Magneton. “Discharge” (czyli „rozładuj”) oraz “Zap Cannon” są dwoma najsilniejszymi rodzajami ataku Magnetona.

Słońce ma podobne moce i potrafi wytworzyć potężne burze, które zakłócają pracę satelitów komunikacyjnych na orbicie i rozładowują sieci energetyczne na Ziemi.

Sztormy te wywołane są przez pole magnetyczne Słońca. Każdy magnes, również taki który można przyczepić do lodówki, tworzy wokół siebie pole siłowe zwane polem magnetycznym. Słońce działa właśnie jak taki magnes. To w jaki sposób Słońce i inne gwiazdy wytwarzają swe pola magnetyczne, pozostaje jednak zagadką.

Wnętrze każdej gwiazdy składa się z wielu warstw. Są warstwy, gdzie energia porusza się wyłącznie w kierunku na zewnątrz gwiazdy, i takie, gdzie energia krąży transportowana w górę i w dół. Wielu naukowców uważa, że pole magnetyczne powstaje w miejscu, gdzie te dwa rodzaje warstw się spotykają.

Jednak gwiazdy które są mniej masywne od Słońca posiadają tylko jeden rodzaj warstw, jak to pokazano na obrazku powyżej. Jak się ostatnio okazało, mimo to posiadają one pola magnetyczne podobne do tego jakie ma Słońce.

Wygląda na to, że nasze zrozumienie pól magnetycznych wymaga jeszcze sporo pracy!

Ciekawostka

Potrafimy zmierzyć jak silne jest pole magnetyczne danej gwiazdy patrząc ile emituje ona promieniowania X. Im więcej promieniowania X, tym silniejsze pole magnetyczne.